I. სასოფლო-სამეურნეო ვაჭრობის მიმოხილვა ჩინეთსა და LAC ქვეყნებს შორის მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში შესვლის შემდეგ
2001 წლიდან 2023 წლამდე, ჩინეთსა და LAC ქვეყნებს შორის სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მთლიანი ვაჭრობის მოცულობამ აჩვენა უწყვეტი ზრდის ტენდენცია, 2,58 მილიარდი აშშ დოლარიდან 81,03 მილიარდ აშშ დოლარამდე, საშუალო წლიური ზრდის ტემპით 17,0%. მათ შორის იმპორტის ღირებულება 2,40 მლრდ აშშ დოლარიდან 77,63 მლრდ აშშ დოლარამდე გაიზარდა, რაც 31-ჯერ გაიზარდა; ექსპორტი 19-ჯერ გაიზარდა 170 მილიონი დოლარიდან 3,40 მილიარდ დოლარამდე. ჩვენი ქვეყანა ლათინური ამერიკის ქვეყნებთან სოფლის მეურნეობის პროდუქტებით ვაჭრობის დეფიციტის მდგომარეობაშია და დეფიციტი კვლავ იზრდება. ჩვენს ქვეყანაში სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მოხმარების უზარმაზარმა ბაზარმა ლათინურ ამერიკაში სოფლის მეურნეობის განვითარების დიდი შესაძლებლობები შექმნა. ბოლო წლებში ჩვენს ბაზარზე სულ უფრო მეტი მაღალი ხარისხის სასოფლო-სამეურნეო პროდუქცია შემოვიდა ლათინური ამერიკიდან, როგორიცაა ჩილეს ალუბალი და ეკვადორული თეთრი კრევეტები.
მთლიანობაში, ლათინური ამერიკის ქვეყნების წილი ჩინეთის სასოფლო-სამეურნეო ვაჭრობაში თანდათან გაიზარდა, მაგრამ იმპორტისა და ექსპორტის განაწილება დაუბალანსებელია. 2001 წლიდან 2023 წლამდე ჩინეთ-ლათინური ამერიკის სასოფლო-სამეურნეო ვაჭრობის წილი ჩინეთის მთლიან სასოფლო-სამეურნეო ვაჭრობაში გაიზარდა 9.3%-დან 24.3%-მდე. მათ შორის, ლათინური ამერიკის ქვეყნებიდან ჩინეთის სოფლის მეურნეობის იმპორტმა შეადგინა მთლიანი იმპორტის წილი 20.3%-დან 33.2%-მდე, ჩინეთის სოფლის მეურნეობის ექსპორტმა ლათინური ამერიკის ქვეყნებში შეადგინა მთლიანი ექსპორტის წილი 1.1%-დან 3.4%-მდე.
2. ჩინეთსა და LAC ქვეყნებს შორის აგრარული ვაჭრობის მახასიათებლები
(1) შედარებით კონცენტრირებული სავაჭრო პარტნიორები
2001 წელს არგენტინა, ბრაზილია და პერუ იყო ლათინური ამერიკიდან სოფლის მეურნეობის პროდუქტების იმპორტის სამი წყარო, საერთო იმპორტის ღირებულებით 2,13 მილიარდი აშშ დოლარი, რაც შეადგენდა იმ წელს ლათინური ამერიკიდან სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მთლიანი იმპორტის 88,8%-ს. ლათინური ამერიკის ქვეყნებთან სასოფლო-სამეურნეო სავაჭრო თანამშრომლობის გაღრმავებით, ბოლო წლებში ჩილემ გადაუსწრო პერუს და გახდა ლათინურ ამერიკაში სოფლის მეურნეობის იმპორტის სიდიდით მესამე წყარო, ხოლო ბრაზილიამ გადაუსწრო არგენტინას და გახდა სოფლის მეურნეობის იმპორტის პირველი წყარო. 2023 წელს ჩინეთის სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის იმპორტმა ბრაზილიიდან, არგენტინიდან და ჩილედან შეადგინა 58,93 მილიარდი აშშ დოლარი, რაც შეადგენდა იმ წელს ლათინური ამერიკის ქვეყნებიდან სოფლის მეურნეობის პროდუქციის მთლიანი იმპორტის 88,8%-ს. მათ შორის, ჩინეთმა ბრაზილიიდან შემოიტანა 58,58 მილიარდი აშშ დოლარის სოფლის მეურნეობის პროდუქცია, რაც ლათინური ამერიკის ქვეყნებიდან სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მთლიანი იმპორტის 75,1%-ს შეადგენს, ჩინეთში სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მთლიანი იმპორტის 25,0%-ს. ბრაზილია არა მხოლოდ სოფლის მეურნეობის იმპორტის უდიდესი წყაროა ლათინურ ამერიკაში, არამედ სოფლის მეურნეობის იმპორტის უდიდესი წყარო მსოფლიოში.
2001 წელს კუბა, მექსიკა და ბრაზილია იყო ჩინეთის სასოფლო-სამეურნეო საექსპორტო ბაზარი LAC ქვეყნებში, საერთო საექსპორტო ღირებულებით 110 მილიონი აშშ დოლარი, რაც შეადგენდა იმ წელს ჩინეთის სოფლის მეურნეობის მთლიანი ექსპორტის 64.4%-ს LAC ქვეყნებში. 2023 წელს მექსიკა, ჩილე და ბრაზილია არის ჩინეთის სასოფლო-სამეურნეო საექსპორტო ბაზარი ლათინური ამერიკის ქვეყნებში, საერთო საექსპორტო ღირებულებით 2,15 მილიარდი აშშ დოლარი, რაც შეადგენს იმ წლის სოფლის მეურნეობის მთლიანი ექსპორტის 63,2%-ს.
(3) იმპორტში დომინირებს ზეთის თესლი და მეცხოველეობის პროდუქტები, ხოლო მარცვლეულის იმპორტი მნიშვნელოვნად გაიზარდა ბოლო წლებში.
ჩინეთი სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მსოფლიოში ყველაზე დიდი იმპორტიორია და დიდი მოთხოვნა აქვს სოფლის მეურნეობის პროდუქტებზე, როგორიცაა სოიო, საქონლის ხორცი და ლათინური ამერიკის ქვეყნებიდან მიღებული ხილი. ჩინეთის WTO-ში შესვლის შემდეგ, ლათინური ამერიკის ქვეყნებიდან სოფლის მეურნეობის პროდუქციის იმპორტი ძირითადად ნავთობთესლებისა და მეცხოველეობის პროდუქტებია, ბოლო წლებში კი საგრძნობლად გაიზარდა მარცვლეულის იმპორტი.
2023 წელს ჩინეთმა ლათინური ამერიკის ქვეყნებიდან შემოიტანა 42,29 მილიარდი აშშ დოლარის ზეთის თესლი, რაც 3,3%-ით გაიზარდა, რაც ლათინური ამერიკის ქვეყნებიდან სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მთლიანი იმპორტის 57,1%-ს შეადგენს. მეცხოველეობის პროდუქტების, წყლის პროდუქტებისა და მარცვლეულის იმპორტმა შესაბამისად 13,67 მლრდ აშშ დოლარი, 7,15 მლრდ აშშ დოლარი და 5,13 მლრდ აშშ დოლარი შეადგინა. მათ შორის სიმინდის პროდუქციის იმპორტმა შეადგინა 4,05 მილიარდი აშშ დოლარი, რაც 137 671-ჯერ გაიზარდა, ძირითადად იმის გამო, რომ ბრაზილიური სიმინდი ექსპორტზე გავიდა ჩინეთის ინსპექციაში და საკარანტინო დაშვებაში. ბრაზილიური სიმინდის იმპორტის დიდმა რაოდენობამ გადაწერა სიმინდის იმპორტის ნიმუში, სადაც წარსულში დომინირებდა უკრაინა და შეერთებული შტატები.
(4) ექსპორტზე ძირითადად წყლის პროდუქტები და ბოსტნეული
ჩინეთის WTO-ში გაწევრიანების შემდეგ, LAC-ის ქვეყნებში სოფლის მეურნეობის პროდუქტების ექსპორტი ძირითადად წყლის პროდუქტები და ბოსტნეული იყო, ბოლო წლებში მარცვლეულის პროდუქტებისა და ხილის ექსპორტი სტაბილურად გაიზარდა. 2023 წელს ჩინეთის წყლის პროდუქტებისა და ბოსტნეულის ექსპორტმა ლათინური ამერიკის ქვეყნებში შეადგინა 1,19 მილიარდი დოლარი და 6,0 მილიარდი აშშ დოლარი, რაც შეადგენდა ლათინური ამერიკის ქვეყნებში სოფლის მეურნეობის პროდუქტების მთლიანი ექსპორტის 35,0%-ს და 17,6%-ს.
გამოქვეყნების დრო: აგვისტო-30-2024